Giáo họ Đồng Lạc thuộc giáo xứ Bái Xuyên, được ơn đón nhận ánh sáng Tin Mừng của Chúa vào đầu thế kỉ XIX đời vua Minh Mạng. Trong suốt hành trình xây dựng Giáo họ, tổ tiên cha ông đã không ngừng chăm sóc, vun xới để hạt giống Đức tin nơi Giáo họ được triển nở và đơm hoa kết trái.

Giáo họ Đồng Lạc đượ nâng lên tâm Giáo xứ vào 20/4/2024.

Những ngày đầu khi đón nhận Tin Mừng, các bậc tiền nhân đã xây dựng một ngôi nhà thờ đầu tiên bằng tre gỗ lợp tranh lá tại khu đất Cụ Bá Phan (cách trung tâm nhà thờ hiện nay 50 mét về phía Tây Bắc). Với thời gian, ngôi nhà thờ nhỏ bé không đủ để sinh hoạt cho cả Giáo họ, nên Giáo họ tiếp tục xây dựng ngôi nhà thờ thứ hai có 6 gian, bằng gỗ lợp ngói khá chắc chắn, đặt tại trung tâm phía bắc nhà thờ hiện nay, mang niên hiệu 29 tháng 10 năm 1882.

Tuy nhiên ngôi nhà thờ này chưa mang tầm vóc thời đại và tương lai cho hậu thế, nên các bậc tiền nhân đã chuẩn bị đốt gạch nung vôi đóng góp công sức tiền của và khởi công xây dựng ngôi nhà thờ thứ ba (ngôi nhà thờ hiện nay) và được hoàn thành vào mùa xuân năm 1920.

Ngôi nhà thờ Giáo họ được thiết kế theo phong cách kiến trúc Gothique với những đường nét tinh xảo, những mái vòm uốn cong lên bầu trời, được cấu trúc thành ba vòm, vòm chính giữa cao 11 mét, hai vòm cạnh cao 7 mét. Nhà thờ được xây theo hướng Tây Nam với chiều dài 33,2 mét, chiều rộng 11,5 mét với tổng diện tích 381,8 m² – có mái thượng và mái hạ lợp ngói, cùng một tháp chuông cao 20 mét và một quả chuông tây.

Ngôi nhà thờ được hoàn thành trong niềm vui khôn tả của mọi con dân Giáo họ. Trong ngày lễ cắt băng khánh thành Đức cha Phêrô Maria Đông – Giám Quản Tông toà Địa phận Hà Nội đã về dâng lễ tạ ơn và làm phép ngôi nhà thờ cùng ban cho Giáo họ được đặt Mình Thánh Chúa quanh năm.

Ngôi nhà thờ Giáo họ được vinh dự đón hai Đức Cha về kinh lý và ban phép Thêm sức cho các em và ở lại Giáo họ hàng tuần đó là Đức Cha Đông và Đức Cha Thịnh. Vì trong thời điểm đó ngôi nhà thờ giáo xứ Bái Vàng đang xây dựng.

Trải qua thời gian 100 năm xây dựng, những tác động của thiên nhiên và một phần của chiến tranh đã làm cho ngôi nhà thờ bị hư hại, nhiều lần Giáo họ đã phải trùng tu sửa chữa và xây dựng thêm một số hạng mục như tòa Trinh Nữ Vương, tòa Thánh Cả Giuse, nhà phòng và khuôn viên hang đá được mở rộng.

Đặc biệt trong dịp chuẩn bị kỷ niệm bách chu niên xây dựng ngôi nhà thờ, từ năm 2016 được sự chỉ dẫn của cha Phanxicô Xaviê Vũ Đức Văn cùng toàn thể con dân trong Giáo họ đã họp bàn và thống nhất việc đại trùng tu nhà thờ với tiêu chí phải giữ được tính nguyên trạng kiến trúc.

Đến tháng 12 năm 2016, cha Phêrô Bùi Ngọc Tuấn về tiếp quản Giáo họ. Dưới sự hướng dẫn của Cha Phêrô, Giáo họ đã hiệp nhất chung sức chung lòng, người người tham gia, nhà nhà đóng góp, những con dân Giáo họ định cư trên khắp mọi miền đất nước cũng hướng về quê hương trong lời cầu nguyện và góp công góp của cho công trình đại trùng tu nhà thờ Giáo họ được hoàn thành cách tốt đẹp trong sự quan phòng của Thiên Chúa.