I. SƠ LƯỢC TIỂU SỬ GIÁO XỨ CHỢ MỚI   

Giáo Xứ Chợ Mới là một trong những Giáo Xứ có từ lâu đời, mang dấu ấn Đức Tin trên 300 năm và được diễm phúc đón tiếp bước chân đầu tiên của Đức Cha Phêrô Lambert De La Motte, vị Giám Mục tiên khởi của Địa Phận Đàng Trong. Giáo xứ chọn Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời (15.08) làm Bổn Mang.

Theo sử liệu Giáo Phận Nha Trang: Đức Cha Lambert với hai Linh mục tiên khởi là Cha Giuse Trang và Cha Luca Bền cùng 2 vị thừa sai là Cha Mahot và Cha Vachet đã rời Thái Lan ngày 20.07.1671 để đến Việt Nam. Sau cuộc hành trình gian khổ và nguy hiểm, Đức Cha đã đến gần Nha Trang vào cuối tháng 08.1671. Tối đêm 07.09.1671, được báo tin, giáo dân đã đem võng rước Đức Cha từ bờ biển về Chợ Mới bình an. Lúc bấy giờ Giáo Xứ Chợ Mới đã có 800 giáo dân. Như vậy, đạo Công Giáo đã có tại Giáo Xứ Chợ Mới tính đến nay khoảng 335 năm, và là một Giáo Xứ lâu đời trong Tỉnh Khánh Hoà.

II-VỊ TRÍ VÀ NGUỒN GỐC:

Giáo Xứ Chợ Mới cạnh giòng Sông Cái, thuộc Thôn Ngọc Hội, Xã Vĩnh Ngọc, Thành Phố Nha Trang. Cũng như những Giáo Xứ đầu tiên của Khánh Hoà, những người con đầu tiên của Chợ Mới là những người gốc Nam-Ngãi-Bình-Phú, theo phong trào Nam tiến thời Chúa Nguyễn đã kéo vào lập nghiệp sinh sống tại miền đất Nha Trang.

Đồng số phận như những người anh em trong cộng đồng dân Chúa thuộc các Giáo Xứ khác từ Bắc chí Nam. Giáo dân Chợ Mới cũng trãi qua một thời kỳ bị bắt đạo khủng khiếp. Trong số những người đã được diễm phúc tử đạo lúc đó có Nữ tu Anê Dần, Bề Trên Mến Thánh Giá Chợ Mới, Chủng Sinh Giuse Hữu và cả gia đình ông Phúc gồm 7 người đều bị chôn trong một hầm vào thời Văn Thân. Chính tại nơi này vào năm 1998, Giáo xứ đã xây lên Mộ Tử Đạo “Các Chứng Nhân Đức Tin Thời Kỳ 1864-1886”.

III-NHỮNG VỊ LÃNH ĐẠO TINH THẦN:

Khoảng năm 1670, Cha Mahot là chính xứ Chợ Mới. Năm 1676 là Cha Courtalin. Mãi đến tháng 8 năm 1907 (chiếu theo sổ Rửa Tội  lâu đời còn giữ lại) mới lần lượt tìm thấy các Cha Chính xứ sau đây:

Cố Durang (8.1907), Cố Joseph Laurent (10.1910), Cố Liêm (1910 – 1911), Từ 1911 – 1921: Không rõ,  Cố Liêm và Cố Durang (1921 – 1923),  Cha Anrê Tôn (1923 – 1924), Cha Giuse Dung (1924 – 1927), Cha Louis Valet, Cố Ngân (1927 – 1929), Cha Antôn Thạnh (1929 – 1937), Cố Quí và Cố Kim (1937 – 1939) Cha Antôn An (1939 – 1942), Cha Augustinô Cần (1942 – 1943), Cha Gioan Nguyễn Quang Xuyên (1943 – 1944),  Cha Tôma Tới (1944 – 1945) Cha Giuse Nguyễn Sồ (1945 – 1954),  Cha Phaolô Thì (1954 – 1955), Cha Alexis Lê Trung Hậu (1955 – 1957),  Cha Phaolô Biên và Cha Martinô Hộ (1957),  Cha Gioan Kim (1957 – 1959), Cha Gioan Baotixita Nguyễn Quang Dung (1959 – 1960), Cha Giuse Nguyễn Trung Hiếu (1960 – 1967),  Cha Phêrô Nguyễn Đình Phượng (1967 – 1972),  Cha Antôn Hồ Ngọc Hạnh (1972 – 1986),  Cha Gioakim Nguyễn Văn Có-ofm (1978-1979 Phó xứ kiêm Giáo họ Phù Sa), Cha Phêrô Phạm Ngọc Phi (1986 – 1991), Cha Augustinô Mai Hứa (1991 – 1996), Cha Louis Nguyễn Phúc Hải làm phó xứ  (1994 – 1995)  Cha Antôn Nguyễn Công Nam (1996 – 2012),  Cha F.X Nguyễn Chí Cần (16/04/2012 – nay)

IV- NHỮNG CƠ SỞ VẬT CHẤT:

Hiện có một cái nền bằng vôi ghi năm 1801 tại  khu đất gần mã thánh, nhiều người cho đó là nền Nhà Thờ cũ. Cũng tại khu đất Mã Thánh này, Đức Cha Lambert sáng lập dòng Mến Thánh Giá, Nhà Phước, Nhà Mồ Côi và theo truyền khẩu thì có cả Tiểu Chủng Viện nữa, nhưng các cơ sở đó ngày nay không còn. Ngôi Thánh  Đường hiện tại được LM. Antôn Nguyễn Công Nam và toàn thể giáo dân xây vào ngày 01.07.2003, và được Đức Giám Mục Phaolô Nguyễn Văn Hoà cung hiến ngày 15.04.2005. Tuy mới xây dựng lại, nhưng vẫn giữ được những vết tích cổ xưa (12 cây cột gỗ trên 100 năm của Ngôi Thánh Đường cũ).

Ngoài ra, năm 1969, Cha Phêrô Nguyễn Đình Phượng xây dựng Nhà Xứ. Năm 1967, Cha Vincent Lê Công Khương xây dựng Trường Tiểu Học Tư Thục Bình Minh, và một Cộng đoàn Bêtania của Dòng Khiết Tâm Đức Mẹ Bình Cang.

V-NHỮNG ĐÓNG GÓP TRONG ĐỜI SỐNG THÁNH HIẾN:

Giáo Xứ Chợ Mới cũng đóng góp cho Giáo Hội nhiều thợ gặt:
Cha Vincent Lê Công Khương; Cha Phaolô Nguyễn Văn Lạc; Cha Giuse Lê Khắc Tâm; Cha Louis Lê Văn Sinh; Cha Vincent Trần Đình Phúc Quý; Cha Matthêô Nguyễn Vĩnh Phúc; Cha Micae Trần Đình Cường Phùng; Cha Tôma Nguyễn Thành Nguyên; Fr. Conzague Bí; Fr. Philbert Lê Văn Cấn; Fr. Désiré Lê Văn Nghiêm; Thầy Philip Lê Văn Tế; Thầy Phaolô Nguyễn Văn Dàng; Fr. Giuse Lê Ngọc Ái Đa – Thầy Micae Nguyễn Thanh Tuyên; Sr. Matta Nguyễn Thị Lụa; Sr.Anna Nguyễn Thị Quả; Sr.Dénise Nguyễn Thị Quyền; Sr. Maria Nguyễn Thị Truyền; Sr.Matta Marie Ange Trang Nghiêm; Sr.Isave Đỗ Thị Vinh Hiển; Sr. Maria Bích Tuyền; Sr. Maria Đan Phương; Sr. Maria Thiên Hương; Sr. Thérèse Tuyết Hằng, Sr. Maria Nguyễn Thị Hiến

VI-NHỮNG SINH HOẠT CỦA GIÁO XỨ         

Trước kia, Giáo Xứ gồm có 3 họ đạo:  Chợ Mới, Phù Sa, và Gò Dê (Ngọc Thuỷ). Nhưng nay họ Phù Sa và Ngọc Thuỷ đã được nâng lên hàng Giáo Xứ. Hiện tại Giáo Xứ Chợ Mới nằm trên một diện tích khá rộng với khoảng trên 2000 Giáo dân, sống rãi rác hai bên Hương Lộ 45, từ Phường Ngọc Hiệp chạy dài xuống Lư Cấm bao quanh Ngôi Thánh Đường, chạy dài lên Phú Nông, Xuân lạc, Phú Vinh, Vĩnh Thạnh và giáp ranh Vĩnh Trung.

Giáo Xứ được chia làm 6 Giáo họ: Bá Đa Lộc, Fatima, La Vang, Lộ Đức, Lư Cấm, Mã Thánh. Mỗi Khu giáo có 2 uỷ viên Hội Đồng Giáo Xứ phụ trách.

Hiện tại Giáo xứ có 1 Ban Hội Đồng gồm 18 thành viên, và I Ban Giáo Lý gồm 35 giảng viên cho 19 lớp. Ngoài ra, Giáo Xứ còn có 4 Ca Đoàn (Thánh Tâm, Cécilia, Têrêxa, Đôminicô) – Hội Legio Mariae – Hội Junior – Hội Vêrônica – Hội Tôn Vương – Hội Lâm Chung – Ban Thiếu Nhi Cung Thánh.

Được thừa hưởng cái di sản quí báu của các bậc tiền bối để lại, giáo dân Chợ Mới luôn cố gắng nổ lực không ngừng trong đời sống đạo bằng cách nhìn quá khứ với lòng khâm phục tạ ơn, nhìn hiện tại với một ý chí tìm kiếm, và nhìn tương lai với lòng hăng say tin tưởng.

Giờ lễ Nhà Thờ Giáo Xứ Chợ Mới Nha Trang

Nguồn: Giaophannhatrang.org